Hoewel de meeste bedrijven wel erkennen dat veiligheid op de werkvloer een groot goed vormt, is het vaak geen investering die ze meenemen in het complexe economische plaatje van kosten en baten. De kans op een ongeval is klein en bovendien een onzekere factor. Het is geen variabele waar je zo snel een kant-en-klare en eenduidige berekening op loslaat.
Op het eerste gezicht zijn de baten van een investering in veiligheid op de werkvloer nauwelijks tastbaar, toekomstgericht en lastig hard te maken. Om die reden krijgt productiviteit (die immers wel makkelijk te meten is) vaak voorrang boven veiligheid. Bovendien zoeken bedrijven de oorzaak voor een bedrijfsongeval geregeld in het rijk van de onvoorziene omstandigheden. “Dat had toch niemand kunnen voorspellen” is een kreet die je dan hoort als het dan wel een keer goed misgaat. Het gevolg van die houding is dat ook na een ongeval structurele preventieve maatregelen vaak uitblijven.
Wie echter met een wat scherper oog kijkt naar de kosten en baten van een investering in een veilige werkomgeving, ziet al snel een andere realiteit. Preventie en een actief veiligheidsbeleid vertalen zich wel degelijk naar concrete meerwaarde en kostenbesparingen. Hoog tijd dus om dieper in te gaan op de ROI van veiligheid op de werkvloer.
De gevolgen van een onveilige werkomgeving
Een ongeval op de werkvloer dat voortkomt uit een onveilige werkomgeving zadelt een organisatie en de betrokken personen op met een berg aan problemen. We zetten de belangrijkste voor je op een rij en tonen hoe ze het imago en de gezondheid van je bedrijf kunnen schaden.
1. Ellende voor de werknemer
Het voornaamste slachtoffer van een bedrijfsongeval is natuurlijk de getroffen medewerker. Deze persoon bekoopt de gebrekkige veiligheidssituatie met (soms ernstig) letsel en in het slechtste geval zelfs met de dood. Flinke letselschade ontwricht vaak het hele leven van zo’n werknemer. Hij of zij kan een poos niet werken en loopt bij een ernstig ongeval zelfs het risico op permanente arbeidsongeschiktheid.
Het trauma kan ook leiden tot psychische klachten of gezondheidsproblemen die de zorgverzekeraar niet vergoedt, terwijl de medewerker ook een inkomensval maakt omdat hij bij langdurige arbeidsongeschiktheid uiteindelijk terugvalt naar een uitkeringssituatie. Een bedrijfsongeval gaat dus vaak gepaard met veel persoonlijk leed. “Niets is het waard om gewond te raken of ziek te worden op het werk” is dan ook een wijsheid die elke onderneming zich stevig in de oren zou moeten knopen.
2. Imagoschade
Een zwaar bedrijfsongeval staat ook garant voor een lading negatieve publiciteit. Maakt een medewerker een dodelijke val van een stellage? Of komt iemand klem te zitten tussen een machine waardoor de persoon in kwestie een hand of arm kwijtraakt? Dan kom je geheid in het nieuws. De buitenwacht ziet je dan al gauw als een bedrijf dat zijn veiligheidszaken niet op orde heeft.
Dat negatieve imago kan je klanten, opdrachten en partnerschappen kosten. De meeste investeerders en partnerorganisaties willen nu eenmaal niet geassocieerd worden met een onveilig bedrijf. Ook intern kan imagoschade flink doorwerken. De spanningen op de werkvloer nemen toe, terwijl er misschien ook werknemers zijn die vaker met ziekteverzuim gaan omdat ze geen vertrouwen meer hebben in de veiligheidssituatie op het werk.
3. Boetes en sluiting
Is een bedrijfsongeval het resultaat van het niet naleven van wettelijke veiligheidsvoorschriften of een onveilige werkomgeving? Dan volgen er meestal ook boetes en juridische sancties. Ook die kosten veel geld en dragen extra bij aan de negatieve beeldvorming rondom je organisatie. In het ergste geval kunnen inspectiediensten zelfs besluiten om je bedrijf op slot te gooien.
4. Je bent een werknemer kwijt
Een bedrijfsongeval zorgt er tevens voor dat je een medewerker tijdelijk of voorgoed kwijtraakt. Ineens kun je dus niet meer terugvallen op die schat aan kennis die de getroffen medewerker elke dag meebracht naar zijn werkplek. Bovendien moet je veel geld en tijd investeren in het aantrekken, onboarden, trainen en inwerken van vervangers.
5. Verlaagde output
Nieuwe mensen zullen ook niet van begin af aan net zo productief en kennisrijk zijn als de ervaren topkracht die wegvalt. Het gevolg: productieprocessen vallen tijdelijk stil of boeten in aan kwaliteit, waardoor je misschien wel klanten of belangrijke contracten verliest.
6. Loonkosten lopen door
Ook al is de medewerker door een bedrijfsongeval uit de roulatie: je moet hem wel gewoon nog een hele poos doorbetalen. Het resultaat is dat je vaak te maken krijgt met dubbele salarislasten. Je betaalt de medewerker die gehavend thuiszit, maar ook zijn of haar vervanger.
De ROI van veiligheid in kaart brengen
De bovengenoemde gevolgen van een onveilige werkomgeving trekken een zware wissel op je organisatie en mensen. In het ergste geval vormen ze zelfs een bedreiging voor de bedrijfscontinuïteit. Het loont zich dus zeker om de ROI van veiligheid in kaart te brengen en je ervan te verzekeren dat veiligheidsbewustzijn en een veilige werkomgeving vaste ingrediënten zijn van alle processen die zich op de werkvloer afspelen. Er zijn diverse manieren om veiligheid in kaart te brengen. We tonen je de belangrijkste.
Risicomodellen en -analyses
Er zijn verschillende modellen die je inzicht geven in de kosten en baten van het investeren in veiligheid op de werkvloer. Een paar voorbeelden.
Indicator Kosten Arbeidsongevallen (IKA)
De door TNO Nederland ontwikkelde Indicator Kosten Arbeidsongevallen (IKA) berekent op basis van rekenregels de kosten van arbeidsongevallen voor werkgevers. De IKA kijkt daarbij naar de categorieën:
- aansprakelijkheid;
- juridische sancties;
- productieverlies;
- kosten van verzuim;
- administratieve kosten;
- materiële schade (bijvoorbeeld het vervangen van machines of gereedschappen);
- immateriële schade (slachtofferhulp, communiceren naar en helpen van medewerkers).
Je kunt de IKA inzetten als een rekeninstrument om alle kosten in kaart te brengen die gepaard gaan met een bedrijfsongeval. Maar het is ook een prima bewustwordingsinstrument om het management, de directie en de mensen op de werkvloer te tonen hoe kostbaar en ingrijpend een ongeluk kan zijn.
PreventMatrix
De PreventMatrix maakt het mogelijk om een kostenberekening te maken voor een individueel bedrijf. De PreventMatrix hanteert een stelsel van kostensoorten dat gebaseerd is op het rekeningstelsel dat de basis vormt voor de boekhouding binnen bedrijven. Zo ontstaat een volledig kostenplaatje per specifiek arbeidsongeval dat je helpt om vergelijkingen te maken tussen verschillende typen ongevallen, bedrijfssituaties en bedrijven.
Occupational Risk Model (ORM)
Het Occupational Risk Model (ORM) is ontwikkeld in opdracht van het ministerie van SZW en gebaseerd op de analyse van 9000 ongevalsrapporten van de Arbeidsinspectie. Die analyses en gegevens vormen de basis voor een computermodel van de arbeidsveiligheid dat per activiteit, beroep, bedrijf en industrietak een risicoanalyse maakt.
Quick Scan Rendement Arbeidsveiligheid
De Quick Scan Rendement Arbeidsveiligheid rekent uit hoe renderend investeringen in de arbeidsveiligheid voor een bedrijf (kunnen) zijn. De scan is speciaal ontwikkeld voor 51 bedrijfssectoren met een relatief groot ongevalsrisico.
TWI en veiligheid op de werkvloer
TWI is ook een methode waarmee je de veiligheidsrisico’s op de werkvloer flink terugdringt. Gestandaardiseerde trainingen (een medewerker mag pas aan de slag als hij een door de trainer voorgedane taak foutloos kan nadoen) en uniforme werkstandaarden stellen medewerkers in staat om hun taken foutloos en volgens nauwgezette veiligheidsprotocollen uit te voeren.
Door een taak op te delen in duidelijke stappen, identificeert TWI tevens de kritieke punten op het vlak van kwaliteit, veiligheid en productiviteit. Zo wordt het makkelijker om te herkennen in welke fase(n) van een taak de veiligheid in het gedrang komt.
Daarnaast kijkt TWI ook kritisch naar de belangrijke randvoorwaarden voor een veilige werkomgeving. Denk bijvoorbeeld aan machineveiligheid, looppaden en de beschikbaarheid en het gebruik van de juiste persoonlijke beveiligingsmiddelen. Periodieke TWI-audits checken ook of veiligheid op de lange termijn geborgd blijft.
Geautomatiseerd overzicht van vaardigheden en kwalificaties
Veiligheid staat of valt ook grotendeels met het bekwaamheidsniveau van medewerkers. Tegenwoordig zijn er gelukkig geautomatiseerde en papierloze tools die je een overzicht geven van de vaardigheden, het bekwaamheidsniveau en de competenties van een medewerker.
Met een tool als AG5 creëer je bijvoorbeeld overzichtelijke en makkelijk bij te houden skillsmatrixen die je precies tonen wat een medewerker wel of niet kan. Zo voorkom je dat mensen taken uitvoeren die buiten hun bekwaamheid vallen, waardoor het risico op ongelukken ook kleiner wordt.
Investeren in veiligheid loont
Hoewel het precieze kostenplaatje natuurlijk per bedrijf en sector verschilt, kun je gerust stellen dat investeren in veiligheid loont. Zware bedrijfsongevallen zijn misschien zeldzaam, maar hebben op persoonlijk en zakelijk vlak enorm ingrijpende gevolgen. Ook als je denkt dat veiligheid binnen jouw bedrijf goed geregeld is, loont het zich om met een risico-analyse of kosten-batenanalyse te onderzoeken of het niet nog beter kan.
TWI Company helpt je hier graag bij en zet de principes van de TWI-methode in om de veiligheid op de werkvloer naar een hoger niveau te tillen. Wij zorgen ervoor dat veiligheid een integraal onderdeel wordt van het organisationele DNA. TWI Company heeft al vele tientallen bedrijven in Nederland en België geholpen met het adopteren en implementeren van belangrijke veiligheidsprincipes die deel uitmaken van het TWI-arsenaal.
Wil jij graag in de voetsporen van deze bedrijven treden? En ben je benieuwd wat wij concreet voor jouw organisatie kunnen betekenen? Bel ons dan gerust op 0527 -30 50 80 of stuur een mail naar info@twicompany.com. Wij leren je graag kennen!
